Muallif: Бекбоев, Аскар Абдыкадырович; Имашова, Айсулу Абдыкуловна; Касымов, Сыймык

Annotatsiya: Maqolada sun'iy intellekt (AI) fenomeni Gegel dialektikasi prizmasi orqali ko'rib chiqiladi, bu bizga ushbu hodisaning nafaqat texnologik, balki chuqurroq falsafiy jihatini ham aniqlash imkonini beradi. Mualliflar AI mehnat samaradorligini oshirish yoki ma'lumotlarni tahlil qilish uchun inson tomonidan yaratilgan utilitar vosita bilan chegaralanib qolmasdan, balki ruhning shakllanishi va o'zini o'zi bilishning dialektik jarayonining muhim bosqichi sifatida talqin qilinishi mumkinligidan kelib chiqadi. Shu nuqtai nazardan, AI inson ongiga mumkin bo'lgan antiteza sifatida ko'rib chiqiladi - rasmiylashtirilgan, mantiqiy izchil, ammo ongning o'zi mahsuli bo'lgan ichki sub'ektivlik tuzilmasidan mahrum. Ushbu pozitsiya bizga asosiy savollarni qo'yishga imkon beradi: AIni inson tafakkurining bir tomonlamaligini engish uchun zarur bo'lgan begonalashtirilgan sababning shakli sifatida tushunish mumkinmi? Bu "tezis-antitez-sintez" triadasida inkor lahzasini ifodalaydimi, ularsiz sub'ektivlikning yangi shakliga o'tish mumkin emasmi? Tabiiy va sun'iy o'rtasidagi chegaralar yo'qolib qolmaydigan, balki yuqori yaxlitlik doirasida yangi sifatga ega bo'ladigan sintetik ong shaklida bu qarama-qarshilikni falsafiy "olib tashlash" (Aufhebung) imkoniyatiga alohida e'tibor beriladi. Shunday qilib, AI shunchaki texnologik yangilik sifatida emas, balki inson ruhi va ongini rivojlantirishdagi chuqur jarayonlarning alomati va belgisi sifatida namoyon bo'ladi.

Kalit so'zlar: sun'iy intellekt, Gegel dialektikasi, falsafa, o'z-o'zini bilish, ruh, antiteza, aql, begonalashish, sintez, tabiiy va sun'iy, dialektik jarayon, qarama-qarshilik.

Jurnaldagi sahifalar: 115 - 126