Muallif: Холмуминов, Джафар Мухаммадиевич

Annotatsiya: Ushbu maqola sun'iy intellekt (AI) tizimlari orqali inson vijdonini qayta qurish imkoniyatlari va cheklovlarini falsafiy tahlil qilishga bag'ishlangan. Muallif ontologik, gnoseologik va axloqiy yondashuvlardan foydalangan holda, vijdon ma'naviy bilish, axloqiy o'z-o'zini anglash va iroda erkinligining timsoli sifatida uni sun'iy algoritmlar orqali to'liq qayta qurishdan tashqariga qo'yadigan xususiyatlarga ega ekanligini ko'rsatadi. Tadqiqotda vijdon tushunchasining falsafiy an’analar doirasidagi evolyutsiyasi – Sokratdan Xaydegger va Yonasgacha – o‘rganilib, jonli ruhiy tajriba, individual o‘z-o‘zini anglash va axloqiy mas’uliyatni sun’iy modellar bilan to‘liq takrorlab bo‘lmasligi ta’kidlanadi. Maqolada sun'iy intellektning imkoniyatlari va potentsial xatarlarini tahlil qilish orqali texnologik rivojlanish davrida kelajakka yo'naltirilgan axloqiy va ehtiyotkorona javobgarlik tamoyilini shakllantirish zarurligi ta'kidlangan. Ushbu tadqiqot inson va texnologiya o'rtasidagi munosabatlarga oid chuqur falsafiy masalalarni yoritadi va raqamli sohada erkinlik, mas'uliyat va qadr-qimmat kabi insoniy qadriyatlarni saqlash muammosiga falsafiy javob beradi.

Kalit so'zlar: Sun'iy intellekt (AI), vijdon va o'z-o'zini anglash, axloqiy mas'uliyat, ma'naviy tajriba, kelajakka yo'naltirilgan etika, borliq va axloq falsafasi, Hans Jonas va ehtiyotkor mas'uliyat, axloqiy modellashtirishning cheklovlari, sun'iy texnologiya va inson qadriyatlari, inson bo'lish texnologiyasi va ontologiyasi.

Jurnaldagi sahifalar: 187 - 196