Muallif: Ahmedova, Shahlo
Annotatsiya: Ushbu maqolada yapon va Fors ko‘rfazi arab adabiyotining jadal rivojlanishi masalalari ko‘rib chiqiladi. 19-asr oxiri — 20-asr boshlari yapon adabiyoti tarixida muhim oʻrin tutgan. Yangi davr eshigini ochgan Mayji inqilobidan keyingi 20 yillik davr yapon adabiyoti uchun jiddiy o‘zgarishlar davri bo‘ldi. Yapon milliy adabiyotini yanada rivojlantirish borasida uzoq yillik izlanishlar hal etila boshlandi Mamlakatda 1980-yillarda erkinlik va xalq huquqlari uchun demokratik harakatning yuksalishi va qulashini boshidan kechirgan “Yangi Yaponiya” yozuvchilari yetishib chiqdi. Ularning eng iqtidorlilari 20-asr yapon adabiyotining ustalari bo'ldi. Madaniyatlar sintezi masalasi yapon adabiy ongidagi eng muhim masalalardan biriga aylandi. Xususan, G‘arb va Sharqning estetik xilma-xilligi o‘zaro bog‘liqlik jarayonini vujudga keltirdi. Har ikki madaniyatning an'analari tarixiy rivojlanishning o'ziga xos xususiyatlaridan kelib chiqqan holda, mavjud bo'lmagan bir-birini o'zaro o'rganishni talab qildi. XIX asr oxiri va 20-asr boshlarida bu qonuniyat yapon adabiyotida yaqqol namoyon bo‘ldi. Yapon adabiyoti 19-asr oxiri — 20-asr boshlarida keskin oʻzgarishlar bilan rivojlandi. Maydzi inqilobidan keyingi davrda Gʻarb adabiyoti bilan yaqindan tanishish yapon adabiyotini nazariy bilish natijasida yapon adabiyotining paydo boʻlishi, oʻzgarishi va yangi davrining vujudga kelishiga olib keldi. Ko'rfaz arab adabiyotining shakllanishi XX asrning ikkinchi yarmida, Misr, Suriya, Livan, Iroq va Tunisda zamonaviy adabiyot rivojlanganidan o'n yillar o'tgach sodir bo'ldi. 20-asr oxiriga kelib u jahon adabiy jarayoniga qoʻshildi va jahon miqyosida shuhrat qozondi. Misr, Livan, Suriya va baʼzi arab Magʻrib mamlakatlarida adabiy uygʻonish 19-asrning ikkinchi yarmida boshlangan. adabiyotga o'tdi. Natijada 21-asr oxiriga kelib arab adabiyoti ilg‘or arab adabiyoti rivojiga o‘xshash yo‘lni bosib o‘tdi, lekin ular o‘ziga xos xususiyatga ega edi. Bu holat so‘nggi zamon adabiyoti misolida “tezkor rivojlanish nazariyasi”ning paydo bo‘lishiga olib keldi. Ko'rfazdagi Arab ko'rfazi, Quvayt, Bahrayn, Qatar va boshqa arab davlatlari zamonaviy adabiyotning yangi turiga tez sakrash yoki sakrash shaklida yanada murakkab va ziddiyatli bo'lib qoldi. Biroq Fors ko‘rfazida adabiyotning jadal rivojlanishi ham e’tibordan chetda qolmadi. Quvayt, Bahrayn, Yaman, Saudiya Arabistonida zamonaviy adabiyotning paydo boʻlishi 20-asrning 40-50-yillarida boshlanib, tezda arab dunyosida shuhrat qozonib, Misr va Suriya adabiyoti darajasiga yetdi. Biroq Qatar, Ummon va Birlashgan Arab Amirliklarida adabiyotning yangilanish jarayoni ancha kechroq, 20-asrning 60-70-yillarida boshlanib, boshqa arab mamlakatlarida ham adabiy faoliyatni nashr etish yoʻlida jadal harakat sodir boʻldi.
Kalit so'zlar: Yapon adabiyoti, intensiv rivojlanish nazariyasi, adabiy yo‘nalishlar, romantizm, realizm, sintez madaniyati, ijtimoiy sharoit, Arab ko‘rfazi mamlakatlari adabiyoti.
Jurnaldagi sahifalar: 24 - 29
