Muallif: Алтаев, Жақыпбек; Тохтахунов, Бахтияр

Annotatsiya: Ushbu maqola sunʼiy intellekt (SI) rivojlanishi bilan bog‘liq ijtimoiy-falsafiy, axloqiy va estetik muammolarni tahlil qilishga bag‘ishlangan. Asosiy masalalar ko‘rib chiqiladi: SI zamonaviy jamiyatning ijtimoiy haqiqatiga qanday taʼsir qiladi, inson va mashina o‘rtasidagi chegaralarda kuchayib borayotgan tengsizlikka eʼtibor qaratiladi. Axloqiy dilemmalarga alohida eʼtibor beriladi, jumladan, algoritmlarning noxolisligi, «qora quti» tizimlarining shaffof emasligi va shaxsiy maxfiylik uchun tahdidlar, Qozog‘iston va jahon tajribasidan misollar keltirilgan, masalan, SI ning sud tizimiga joriy etilishi va Cambridge Analytica mojarosi. Estetik jihat SI ijodkorligini tahlil qilish orqali ochib beriladi, uning sanʼat yaratish va haqiqiy his-tuyg‘ularni uyg‘otish qobiliyati I. Kant va L. Manovichga havolalar bilan baholanadi. Maqolada ushbu muammolarni hal qilish uchun fanlararo yondashuv zarurligi taʼkidlanadi, jumladan, axloqiy standartlarni ishlab chiqish va SI ning jamiyat uchun uzoq muddatli oqibatlarini, ayniqsa, madaniy, maʼnaviy va falsafiy farqlar nuqtai nazaridan o‘rganish uchun keyingi tadqiqotlar zarurati.

Kalit so'zlar: Sunʼiy intellekt; ijtimoiy-falsafiy muammolar; axloqiy dilemmalar; estetik muammolar; algoritmik noxolislik; SI shaffofligi; maxfiylik; SI avtonomiyasi; SI ijodkorligi; ijtimoiy tengsizlik; inson o‘zligi; sud tahlili; axloqiy javobgarlik; madaniy farqlar.

Jurnaldagi sahifalar: 127 - 137