Muallif: Melikova, Elnora Shukhratovna

Annotatsiya: So’zlarni va ular o’rtasidagi munosabatlarni o’rganish barcha davrlar uchun dolzarb masala bo’lib, bir qancha taniqli tilshunos olimlar tomonidan tadqiq qilingan. Til va nutq muammosi butun dunyo filologlari orasida eng ko’p o’rganiladigan mavzulardan biridir. Praga struktur lingvistik maktabi bu borada qat’iy ta’rifni berdi va so’zlar o’rtasidagi munosabatlarning ikki turini aniqladi: paradigmatik va sintagmatik aloqalar. Tadqiqotchilarning fikricha, tildagi har bir so’z boshqa bir so’z bilan o’rin almasha olish munosabatiga ega bo’lib, bu munosabat paradigmatik munosabat deyiladi. Paradigmatik tahlil matnda mavjud bo’lgan har bir belgini o’xshash sharoitlarda tanlangan bo’lishi mumkin bo’lgan va mavjud bo’lmagan ko’rsatkichlar bilan solishtirish va qarama-qarshi qo’yishni va tanlanganlarning ahamiyatini ochib berishni o’z ichiga oladi. So’zlar orasidagi paradigmatik munosabatlarni o’rganish uchun hisoblash testidan foydalanish mumkin. Natijada, mavhum so’zlar aniqlanadi. Almashtiriladigan so’zni tanlash bir necha omillarga asoslanadi.

Kalit so'zlar: paradigmatik munosabatlar, sintagmatik munosabatlar, assotsiativ munosabatlar, paradigma, sintagma, paradigmatik tahlil, hisoblash testi, mavhumlik, belgilovchi, belgilanuvchi, almashtirish.

Jurnaldagi sahifalar: 994 - 1001