18.06.2022
342
РЕФОРМИРОВАНИЯ ПИСЬМЕННОСТИ В УЗБЕКИСТАНЕ В 20-ГОДАХ ПРОШЛОГО СТОЛЕТИЯ

Muallif: Тогаев, Тулкин Маманазарович

Annotatsiya: Ushbu maqolada 20-yillarda Turkiston ziyolilarining alifbo va imloni isloh qilish, so‘ngra O‘zbekiston yozma tilini lotin alifbosiga o‘tkazish borasidagi harakatlari ko‘rib chiqiladi. Bu jarayonlar natijasida o‘zbek ziyolilari o‘rtasidagi qarama-qarshiliklarga baho berildi. Xususan, Fitrat boshchiligidagi “Chig‘atoy gurungi” jamiyati a’zolari o‘zbek tilining arab yozuviga asoslangan eski alifbosi va imlosini tuzatish va joriy etish borasidagi ishlarini namoyish etdi. Milliy-madaniy jihatdan Turkiston millatchilari Markaziy Osiyodagi turkiy xalqlar uchun umumiy til, mushtarak yozuv va adabiyot yaratish gʻoyasiga eʼtibor qaratdilar. Moʻʼtadil imlo tarafdorlari (oʻrta imlochilar) bilan yangi orfograflar oʻrtasidagi alifbo, imlo, adabiy til masalalarida yuzaga kelgan qarama-qarshilik va tortishuvlar bu davrning oʻziga xos tarixiy sharoitlari, Turkistondagi ijtimoiy-siyosiy jarayonlardagi guruhlarning ishtiroki bilan izohlanadi. Sovet hukumatining bu boradagi siyosati, uning maqsadlari ham ochib berildi. Umuman, O‘zbekistonda yozilishdagi islohot va o‘zgarishlar jarayoni, uning sabablari, mohiyati va natijalari birlamchi manbalar asosida yoritildi.

Kalit so'zlar: alifbo, imlo, islohot, yozuv o'zgarishi, chag'atoy tili, o'zbek tili, madaniyati, siyosati

Jurnaldagi sahifalar: 423 - 434

Yuklab olish